Η άνοιξη έχει τη δική της βασίλισσα: τη φράουλα! Ένα από τα πιο αγαπημένα φρούτα μικρών και μεγάλων, που ξεχωρίζει όχι μόνο για τη δροσερή, γλυκόξινη γεύση της αλλά και για τη διατροφική της αξία. Πέρα όμως από την απόλαυση που προσφέρει, είναι ένα φρούτο με σημαντική διατροφική αξία και πολλαπλά οφέλη για την υγεία μας.
Η φράουλα (επιστημονική ονομασία Fragaria × ananassa) ανήκει στην οικογένεια των Ροδίδων (Rosaceae), στην ίδια δηλαδή οικογένεια με το ροδάκινο, το μήλο, το αχλάδι, τα κεράσια, τα τριαντάφυλλα και τα αμύγδαλα μεταξύ άλλων. Αν και είδη άγριας φράουλας υπήρχαν ήδη από την αρχαιότητα σε Ευρώπη, Ασία και Αμερική, η καλλιεργούμενη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα προέκυψε τον 18ο αιώνα από τη διασταύρωση δύο ειδών: της Fragaria virginiana από τη Βόρεια Αμερική και της Fragaria chiloensis από τη Νότια Αμερική και συγκεκριμένα από τη Χιλή.
Η φράουλα είναι πολυετές ποώδες φυτό που αναπτύσσεται χαμηλά στο έδαφος και παράγει τους καρπούς της την άνοιξη και τις αρχές του καλοκαιριού. Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ότι ο «καρπός» που καταναλώνουμε δεν είναι τεχνικά καρπός, αλλά το διογκωμένο ανθοδόχο του φυτού, ενώ οι μικροί "σπόροι" στην επιφάνειά του είναι οι πραγματικοί καρποί — τα αχαίνια.
Οι φράουλες έχουν εντυπωσιακό θρεπτικό περιεχόμενο. Ποσότητα ίση με 1 φλιτζάνι ή περίπου 150 g φράουλες, μας δίνει λιγότερες από 50 θερμίδες και σχεδόν το 100% της ημερήσιας ανάγκης μας σε βιταμίνη C! Είναι επίσης πλούσιες σε διαιτητικές ίνες, φυλλικό οξύ και κάλιο. Πιο συγκεκριμένα, η παραπάνω ποσότητα από φράουλες περιέχει περίπου 3 γραμμάρια διαιτητικών ινών, 34,6 μg φυλλικού οξέος και 220 mg καλίου. Ταυτόχρονα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως φλαβονοειδή (ανθοκυανίνη, κατεχίνη κ.λπ.), πολυφαινόλες και φαινολικά οξέα με κυριότερο το ελλαγικό οξύ. Έτσι, η χαμηλή θερμιδική τους αξία σε συνδυασμό με τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά τις καθιστά ιδανικό φρούτο για μικρούς και μεγάλους.
Η υψηλή περιεκτικότητα της φράουλας σε βιταμίνη C συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία του ανοσοποιητικού και την πρόληψη λοιμώξεων, ενώ οι πολυφαινόλες και τα υπόλοιπα αντιοξειδωτικά στοιχεία έχουν μελετηθεί για τη συμβολή τους στην αντιμετώπιση φλεγμονών, στην επιβράδυνση της κυτταρικής γήρανσης και στην προστασία από οξειδωτικό στρες.
Η αυξημένη περιεκτικότητα σε κάλιο, βοηθά στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και την αποφυγή της υπέρτασης. Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση φράουλας σχετίζεται με τον έλεγχο των επιπέδων χοληστερόλης ενισχύοντας έτσι ακόμα περισσότερο την καρδιοπροστατευτική της δράση. Επιπλέον, οι φράουλες, παρά τη γλυκιά γεύση τους, έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Αυτό σημαίνει ότι δεν αυξάνουν απότομα το σάκχαρο στο αίμα, κάτι που τις καθιστά κατάλληλες για κατανάλωση από άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη (με μέτρο και στα πλαίσια ενός ισορροπημένου τρόπου διατροφής). Τέλος, οι φράουλες βοηθούν στην υγεία του πεπτικού συστήματος καθώς οι διαιτητικές ίνες που περιέχουν υποστηρίζουν την καλή λειτουργία του εντέρου και συμβάλλουν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας.
Ποιοι πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση;
Λόγω των σπόρων που περιέχουν στην επιφάνειά τους, καλό θα είναι όσοι πάσχουν από ευερέθιστο έντερο ή ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου (ΙΦΝΕ) να περιορίζουν ή και να αποφεύγουν πλήρως την κατανάλωσή τους.
Επίσης, η φράουλα είναι ένα φρούτο που προκαλεί συχνά αλλεργίες, ιδιαίτερα σε πιο μικρές ηλικίες. Επομένως άτομα με τροφικές αλλεργίες θα πρέπει να είναι προσεκτικοί στην κατανάλωση και να ενημερώνουν άμεσα το γιατρό τους στα πρώτα σημάδια αλλεργικής αντίδρασης.
Τέλος, οι φράουλες περιέχουν βιταμίνη Κ, η οποία παίζει ρόλο στην πήξη του αίματος. Για το λόγο αυτό, άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή (όπως βαρφαρίνη ή άλλους ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ) θα πρέπει να προσέχουν την ποσότητα φράουλας που καταναλώνουν και να συμβουλεύονται το γιατρό ή το διαιτολόγο τους, ώστε να διατηρείται σταθερή η πρόσληψη βιταμίνης Κ μέσω της διατροφής.
Πώς τις επιλέγουμε και πώς τις αποθηκεύουμε;
• Διαλέγουμε φράουλες με ζωηρό κόκκινο χρώμα και λαμπερή εμφάνιση. Αποφεύγουμε όσες είναι θαμπές, πολύ ώριμες ή παρουσιάζουν χτυπήματα και σημάδια μούχλας.
• Δεν τις πλένουμε πριν τις αποθηκεύσουμε. Το πλύσιμο γίνεται λίγο πριν την κατανάλωση για να μη χαλάσουν.
• Αποθηκεύονται στο ψυγείο και καλό είναι να καταναλώνονται μέσα σε λίγες ημέρες.
Tip: Αν δείτε ότι αρχίζουν να μαλακώνουν, μπορείτε να τις καταψύξετε για smoothies ή να τις προσθέσετε σε σπιτικές μπάρες/γλυκά και παγωτά.
Οι φράουλες είναι εποχικό φρούτο με σύντομη περίοδο ωρίμανσης — από τα τέλη Μαρτίου έως και τον Ιούνιο. Όταν τις καταναλώνουμε στην εποχή τους:
• Έχουν καλύτερη γεύση και άρωμα.
• Είναι πιο θρεπτικές.
• Είναι οικονομικότερες.
• Υποστηρίζουμε τη βιώσιμη κατανάλωση και τους ντόπιους παραγωγούς.
Μερικές ιδέες για να εντάξουμε τις θρεπτικές φράουλες στην καθημερινή μας διατροφή είναι οι ακόλουθες:
• Σκέτες ή μέσα σε φρουτοσαλάτες ως σνακ ή επιδόρπιο.
• Να τις προσθέσουμε μέσα σε πράσινη σαλάτα μαζί με ανθότυρο και dressing βαλσάμικου.
• Να τις προσθέσουμε σε γιαούρτι χαμηλών λιπαρών μαζί με ξηρούς καρπούς.
• Να τις συνδυάσουμε με φυτικό γάλα, βρώμη και κομματάκια σοκολάτας και να προετοιμάσουμε ένα χορταστικό, δροσερό και νόστιμο πρωινό ή σνακ. Εδώ θα δεις μια συνταγή για overnight oats με φράουλα και σοκολάτα.
• Να τις χρησιμοποιήσουμε ως topping σε υγιεινά και σπιτικά pancakes. Εδώ θα δεις μια εύκολη συνταγή για vegan pancakes.
• Αποτελούν υπέροχο topping για frozen yogurt bark. Εδώ είναι μια εύκολη συνταγή για λαχταριστό και δροσιστικό frozen yogurt bark.