Διατροφική αξία του αβγού

Τι γίνεται όμως με τη χοληστερόλη;

Ένα αβγό μεσαίου μεγέθους περιέχει περίπου 180 – 210 mg χοληστερόλης. Είναι ευρέως γνωστό ότι παλαιότερα οι επιστήμονες έκαναν σύσταση για πρόσληψη έως 300 mg χοληστερόλης μέσω της τροφής ημερησίως για υγιείς ενήλικες. Επομένως, καταλαβαίνουμε ότι ένα μεσαίο αβγό κάλυπτε παραπάνω από τη μισή επιθυμητή ποσότητα χοληστερόλης. Έτσι, είχε βγει και η οδηγία ότι δεν κάνει να καταναλώνουμε πάνω από 2 – 3 κρόκους αβγών την εβδομάδα. Τα παραπάνω ήταν αποτέλεσμα της πεποίθησης ότι η αυξημένη πρόσληψη χοληστερόλης μέσω της διατροφής, οδηγεί σε εναπόθεσή της στα αγγεία και αυτό ίσως επιταχύνει τη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας, μειώνοντας έτσι την αιματική ροή και αυξάνοντας την πιθανότητα για έμφραγμα και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Σήμερα τα παραπάνω δεν ισχύουν πια. Αν και η αυξημένη χοληστερόλη αίματος είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, μέσω ερευνών μπορέσαμε να κατανοήσουμε λίγο καλύτερα το ρόλο της διατροφικής χοληστερόλης.

Η χοληστερόλη είναι ένα μόριο με ιδιαίτερα σημαντικές λειτουργίες μέσα στον οργανισμό. Αρχικά, αποτελεί δομικό συστατικών όλων των κυτταρικών μεμβρανών και είναι επίσης και πρόδρομο μόριο σημαντικών ενώσεων, μερικές από τις οποίες είναι η βιταμίνη D, διάφορες ορμόνες όπως τα οιστρογόνα, η τεστοστερόνη και η κορτιζόλη, αλλά και τα χολικά οξέα που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια της πέψης.

Δε λαμβάνουμε τη χοληστερόλη όμως μόνο μέσω των τροφίμων. Για την ακρίβεια, ακριβώς επειδή είναι τόσο απαραίτητη στη λειτουργία του οργανισμού, περίπου το 80% αυτής συντίθεται στο ήπαρ και το 20% προέρχεται από την τροφή. Επιπλέον, έχει πλέον φανεί ότι όταν η πρόσληψη της χοληστερόλης μέσω της τροφής είναι αυξημένη, το ήπαρ λειτουργεί αντισταθμιστικά μειώνοντας την ενδογενή παραγωγή της.

Αναφορικά με τα αβγά, πρόσφατες κλινικές μελέτες έφτασαν στο συμπέρασμα ότι δεν ανταποκρίνονται όλα τα άτομα με τον ίδιο τρόπο στην αυξημένη κατανάλωση αβγών, ενώ πρόσφατες μετα-αναλύσεις έδειξαν ότι η κατανάλωση έως και ενός ολόκληρου αβγού την ημέρα δε συσχετίζεται με καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνησιμότητα, αλλά ούτε και με ολική θνησιμότητα. Εξαίρεση αποτελούν τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2, όπου αυξημένη κατανάλωση αβγών συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου.

Η χοληστερόλη στο σώμα μας μεταφέρεται με τη βοήθεια των λεγόμενων λιποπρωτεΐνών. Η LDL λιποπρωτεΐνη -ή αλλιώς “κακή” χοληστερόλη- μεταφέρει τη χοληστερόλη από το ήπαρ στους ιστούς για να επιτελέσει τις διάφορες λειτουργίες της, ενώ η HDL λιποπρωτεΐνη -η “καλή” χοληστερόλη- μεταφέρει από τους ιστούς την περίσσεια της χοληστερόλης στο ήπαρ για να απεκκριθεί μέσω της χολής. Η LDL δεν επηρεάζεται τόσο από τη διατροφική χοληστερόλη, αλλά κυρίως από τα κορεσμένα και trans λιπαρά οξέα και τη ζάχαρη, που συναντάμε πολύ συχνά στα επεξεργασμένα τρόφιμα. Η λεκιθίνη, που όπως αναφέραμε προηγουμένως είναι η πρωτεΐνη που βρίσκεται στον κρόκο του αβγού, αποτελεί μέρος των μεταφορέων της χοληστερόλης που εμπλέκονται στη μεταφορά και τη ρύθμιση των επιπέδων αυτής στον οργανισμό. Πιο συγκεκριμένα, πρόσφατη μελέτη αποδεικνύει πώς μία διατροφή πλούσια σε λεκιθίνη μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα HDL μειώνοντας παράλληλα τα επίπεδα της LDL.

Τελικά, πόσα αβγά μπορούμε να τρώμε ημερησίως;

Οι Εθνικοί Διατροφικοί Οδηγοί συστήνουν κατανάλωση:

• ως 4 αβγών την εβδομάδα για τους ενήλικες

• 4 – 7 αβγών την εβδομάδα για τα παιδιά και τους εφήβους

• ως 4 αβγών την εβδομάδα κατά το 1ο τρίμηνο της κύησης

• 4 – 5 αβγών την εβδομάδα κατά το 2ο & 3ο τρίμηνο τη κύησης

• 4 – 5 αβγών την εβδομάδα κατά τη διάρκεια του θηλασμού

Να σημειωθεί ότι στα παραπάνω συμπεριλαμβάνονται και τα αβγά που υπάρχουν σε άλλα τρόφιμα (π.χ. κέικ, μαγιονέζα κ.λπ.).

Συμπερασματικά και λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, μπορούμε να πούμε ότι για υγιείς ενήλικες η κατανάλωση έως και ενός ολόκληρου αβγού κάθε μέρα δεν είναι επιβαρυντική για την υγεία, εφόσον υπάρχει και η σύμφωνη γνώμη του θεράποντα ιατρού. Τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2, δυσλιπιδιαιμίες και επιβαρυμένο οικογενειακό ιστορικό για αυτές τις νόσους θα πρέπει να είναι περισσότερο προσεκτικοί, να συμβουλεύονται τον ιατρό τους και να ακολουθούν τις συστάσεις. Σε κάθε περίπτωση, είναι εξαιρετικά σημαντικό να προσέχουμε όλοι τους διάφορους άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες όπως είναι η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η καθιστική ζωή και η μη ισορροπημένη διατροφή.