Η διατροφή, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αποτελεί έναν ακρογωνιαίο λίθο, που μπορεί να επηρεάσει την υγεία της εγκύου και του εμβρύου, την ανάπτυξη του εμβρύου αλλά και τη συνολική έκβασή της. Σε αυτό το άρθρο αναλύθηκαν τα βασικά σημεία και οι βασικές διατροφικές οδηγίες όσον αφορά την ποιότητα της διατροφής που καλό είναι να ακολουθεί μια γυναίκα σε αυτή την ιδιαίτερη περίοδο της ζωής της. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα ασχοληθούμε το πώς επηρεάζει η εγκυμοσύνη την ποσότητα της τροφής που καταναλώνει η έγκυος, αλλά και ποια είναι τα επιθυμητά όρια αύξησης του βάρους της!
Δυστυχώς μόνο το 30 – 40% των γυναικών αυξάνουν το βάρος τους εντός των συστηνόμενων ορίων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Για τις υπόλοιπες, η αύξηση είναι σε μεγαλύτερα από τα επιθυμητά επίπεδα! Η πολύ μικρή αύξηση βάρους συνδέεται με πρόωρο τοκετό καθώς και με γέννηση βρέφους με χαμηλό βάρος, ενώ η πολύ μεγάλη αύξηση βάρους συνδέεται με προεκλαμψία, πρόωρο τοκετό, γέννηση βρέφους με αυξημένο βάρος και με αυξημένη πιθανότητα ανάγκης καισαρικής.
Από πού προέρχεται αυτή η αύξηση του βάρους;
Πέρα από την ανάπτυξη του εμβρύου, συμβαίνουν αρκετές αλλαγές στο σώμα της γυναίκας που συντελούν στην αύξηση του βάρους της. Για παράδειγμα αυξάνεται ο όγκος του αίματος, αναπτύσσεται ο πλακούντας, παράγεται το αμνιακό υγρό, η μήτρα αυξάνεται για να μπορεί να φιλοξενήσει το έμβρυο και το στήθος προετοιμάζεται για το θηλασμό. Στον πίνακα που ακολουθεί, παρουσιάζεται πού διαμοιράζεται κατά μέσο όρο το επιπλέον αυτό βάρος.
Ποια είναι συνιστώμενη αύξηση βάρους;
Η συνολική αύξηση του βάρους, εξαρτάται από το Δείκτη Μάζας Σώματος (Δ.Μ.Σ. ή ΒΜΙ) της γυναίκας αμέσως πριν την εγκυμοσύνη. Ο ΒΜΙ μπορεί εύκολα να υπολογιστεί εφαρμόζοντας τον τύπο ΒΜΙ = Βάρος/Ύψος2 . Οι συστάσεις αύξησης βάρους για μονή εγκυμοσύνη έχουν ως εξής:
Για δίδυμη κύηση η αύξηση του βάρους συστήνεται να είναι 16 – 20 kg συνολικά ή 0,7 kg/εβδομάδα στο 2ο και 3ο τρίμηνο. Ενώ για τρίδυμη, η αύξηση βάρους συστήνεται να είναι έως και 23 kg συνολικά.
Σε κάθε περίπτωση, όπως φαίνεται και από τον προηγούμενο πίνακα, η αύξηση του βάρους θα πρέπει να είναι σταδιακή και να συμβαίνει κυρίως στο 2ο και 3ο τρίμηνο της κύησης, με το μεγαλύτερο βάρος να αποκτάται κατά τους τελευταίους 3 μήνες. Κατά το πρώτο μισό της εγκυμοσύνης η αύξηση του βάρους συστήνεται να είναι μέτρια και να κυμαίνεται σε έως 4 – 5 κιλά, ενώ μετά τον 5ο μήνα είναι πιο έντονη καθώς τότε είναι μεγαλύτερη και η αύξηση του πλακούντα και του εμβρύου.
Τα παραπάνω είναι βέβαια συστάσεις για το γενικό πληθυσμό και ο τελικός στόχος αύξησης του βάρους κάθε εγκυμοσύνης καθορίζεται από το γυναικολόγο, λαμβάνοντας υπόψη και παράγοντες όπως το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό, η ύπαρξη παραγόντων κινδύνου κ.λπ.
Πώς μεταφράζεται η αύξηση βάρους σε αύξηση της τροφής;
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οι ενεργειακές απαιτήσεις αυξάνονται, με στόχο να υποστηρίξουν την ανάπτυξη του εμβρύου, αλλά και να προετοιμάσουν το σώμα για το θηλασμό. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο 1ο τρίμηνο, δεν υπάρχει ανάγκη για αύξηση της ενεργειακής πρόσληψης, γι’ αυτό και το βάρος της γυναίκας συστήνεται να παραμένει σχεδόν σταθερό.
Κατά το 2ο τρίμηνο η αύξηση των ενεργειακών απαιτήσεων κινούνται στις 300 θερμίδες την ημέρα, ενώ στο 3ο τρίμηνο κυμαίνονται σε 300 – 500 θερμίδες ημερησίως. Σε τι αντιστοιχούν οι 300 θερμίδες; Μερικά ενδεικτικά παραδείγματα είναι τα παρακάτω:
• 1 κεσεδάκι γιαούρτι 2% με 1 μπανάνα, 6 αμύγδαλα και 1 κ.γ. μέλι
• 1 φλ. γάλα 1,5% με ½ φλ. βρώμη, 1 μήλο και 1 κ.γ. μέλι
• Τοστ με 1 φέτα κίτρινο τυρί light, 30 g αβοκάντο και ντομάτα
• 1 αυγό βραστό, 60 g ανθότυρο και 1 φέτα ψωμί
Να θυμάστε: «Τρώω για δύο» σημαίνει κάνω καλύτερες επιλογές, όχι διπλές μερίδες!