Το air fryer έχει γίνει ένα από τα πιο δημοφιλή gadgets κουζίνας τα τελευταία χρόνια, καθώς υπόσχεται το αγαπημένο μας τηγανητό φαγητό σε πιο υγιεινή εκδοχή με λιγότερα λιπαρά. Είναι όμως όντως μια πιο υγιεινή επιλογή ή κρύβει παγίδες; Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε πώς λειτουργεί, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του, καθώς και αν αποτελεί όντως μια πιο υγιεινή μέθοδο μαγειρέματος.
Πώς λειτουργεί το air fryer;
Το air fryer ή φριτέζα αέρος, χρησιμοποιεί ζεστό αέρα που κυκλοφορεί γρήγορα γύρω από το τρόφιμο, ψήνοντάς το εσωτερικά ενώ παράλληλα το αφυδατώνει δημιουργώντας ένα τραγανό αποτέλεσμα χωρίς την ανάγκη υπερβολικού λαδιού. Το αποτέλεσμα προσομοιάζει έτσι την υφή του τηγανητού, αλλά στην πραγματικότητα το air fryer δεν "τηγανίζει" με την κλασική έννοια, αλλά λειτουργεί πιο κοντά στο ψήσιμο.
Σε αντίθεση με το παραδοσιακό τηγάνισμα που απαιτεί πλήρη εμβάπτιση των τροφίμων στο λάδι, το air fryer μπορεί να λειτουργήσει με ελάχιστο ή και καθόλου λάδι.
Πλεονεκτήματα του Air Fryer
• Λιγότερα λιπαρά και άρα θερμίδες:
Ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη του air fryer είναι η σημαντική μείωση της ποσότητας του λαδιού που χρησιμοποιείται, με αποτέλεσμα τα γεύματα να έχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε λιπαρά και άρα θερμίδες.
• Λιγότερα trans λιπαρά οξέα:
Κατά το παραδοσιακό τηγάνισμα, όταν χρησιμοποιούνται σπορέλαια παράγονται μερικώς υδρογονωμένα (trans) λιπαρά οξέα. Η παραγωγή τους είναι ακόμα πιο έντονη όταν χρησιμοποιούμε το ίδιο λάδι για τηγάνισμα πάνω από μία φορά. Τα trans λιπαρά οξέα αποτελούν τα πιο επιβλαβή λιπαρά οξέα για την υγεία μας, καθώς σχετίζονται με καρδιαγγειακές παθήσεις, σακχαρώδη διαβήτη, ακόμα και με κάποιες μορφές καρκίνου.
• Ευκολία και πρακτικότητα:
Στο air fryer ο χρόνος μαγειρέματος είναι συνήθως λιγότερος σε σχέση με τον παραδοσιακό φούρνο, ενώ είναι και πιο εύκολος ο καθαρισμός μετά το μαγείρεμα. Επιπλέον, προσφέρει μικρότερη κατανάλωση ρεύματος σε σχέση με το φούρνο, κάνοντας τη χρήση του πιο οικονομική.
• Πολλαπλές χρήσεις:
Το air fryer δεν περιορίζεται μόνο σε τηγανητά τρόφιμα! Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για:
o Ψήσιμο κρεατικών και ψαριών
o Ψήσιμο λαχανικών
o Παρασκευή σπιτικών chips ή crackers
o Ζέσταμα φαγητού
o Προετοιμασία γλυκών, όπως muffins ή cookies
Μειονεκτήματα του Air Fryer
• Παραγωγή ακρυλαμιδίου:
Το βασικότερο ζήτημα που μας απασχολεί σχετικά με το μαγείρεμα στο air fryer είναι η παραγωγή ακρυλαμιδίου. Το ακρυλαμίδιο, όπως αναλύθηκε εκτενώς και εδώ, αποτελεί μια χημική ένωση η οποία παράγεται όταν αμυλούχα τρόφιμα μαγειρεύονται σε υψηλές θερμοκρασίες και είναι δυνητικά καρκινογόνο. Τα αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών έδειξαν ότι με το ψήσιμο στο air fryer η παραγωγή ακρυλαμιδίου μπορεί να είναι υψηλότερη ακόμα και από το τηγάνισμα.
• Δε σημαίνει ότι όλα τα τρόφιμα είναι υγιεινά:
Το ότι κάτι μαγειρεύεται στο air fryer δε σημαίνει απαραίτητα ότι είναι υγιεινό. Αν χρησιμοποιούμε επεξεργασμένα τρόφιμα (π.χ. έτοιμες τηγανητές πατάτες, κατεψυγμένα επεξεργασμένα κρεατικά), το αποτέλεσμα μπορεί να μην είναι τόσο ωφέλιμο, ακόμα κι αν έχουν λιγότερο λάδι.
• Περιορισμένη χωρητικότητα:
Τα περισσότερα air fryers έχουν μικρό χώρο και για μεγάλες ποσότητες φαγητού μπορεί να χρειαστούν διαδοχικές χρήσεις, αυξάνοντας το χρόνο προετοιμασίας, κάνοντας το έτσι μη πρακτικό εργαλείο για οικογένειες ή μεγάλα γεύματα.
Είναι τελικά υγιεινό το air fryer;
Σε σύγκριση με το τηγάνισμα, αποτελεί σαφώς μια καλύτερη επιλογή. Ωστόσο, δεν αντικαθιστά ούτε είναι ανώτερο από άλλες μεθόδους, όπως το μαγείρεμα στον ατμό, το βράσιμο ή το ψήσιμο στο φούρνο. Ενώ, και η διατροφική αξία των γευμάτων που παρασκευάζονται σε αυτό εξαρτάται από τα υλικά και τις συνταγές που επιλέγουμε.
Σε κάθε περίπτωση, καλό θα είναι η χρήση του για τα αμυλούχα τρόφιμα να γίνεται με μέτρο και να τηρούνται οι συμβουλές για τον περιορισμό της παραγωγής ακρυκαμιδίου.
Το air fryer μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για όσους θέλουν να μειώσουν το λίπος στα γεύματά τους, χωρίς να θυσιάσουν τη γεύση. Ωστόσο, δεν είναι πανάκεια! Η θρεπτική αξία των γευμάτων εξαρτάται από τις πρώτες ύλες και τις μεθόδους μαγειρέματος που επιλέγουμε, ενώ στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής, καλό θα είναι να συνδυάζεται και με άλλες μεθόδους μαγειρέματος.