Υγρές θερμίδες

Αν και υγρά, συχνά περιέχουν ζάχαρη, λιπαρά ή αλκοόλ γεγονός που αποδίδει θερμίδες – συχνά αυξημένες κιόλας. Καθώς το σώμα μας δε νιώθει τον ίδιο κορεσμό από τα υγρά τρόφιμα, είναι πολύ εύκολο να προσλάβουμε αρκετές υγρές θερμίδες χωρίς να το καταλάβουμε και χωρίς να μας χορτάσουν!

Γιατί είναι «ύπουλες» οι υγρές θερμίδες;

Όπως αναφέρθηκε ήδη, το κύριο πρόβλημα με τις υγρές θερμίδες είναι ότι δεν προκαλούν κορεσμό, δηλαδή δε μας χορταίνουν. Αντιθέτως, μας «ξεγελούν», κάνοντάς μας να πιστεύουμε ότι δεν πήραμε σχεδόν τίποτα. Έτσι, μπορεί να καταναλώσουμε ένα σημαντικό αριθμό θερμίδων χωρίς να το αντιληφθούμε και χωρίς να περιορίσουμε αντίστοιχα την ποσότητα φαγητού. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι ο εγκέφαλος δεν καταγράφει τις θερμίδες από ροφήματα με τον ίδιο τρόπο που καταγράφει τις θερμίδες από το φαγητό. Για παράδειγμα δύσκολα θα καταναλώναμε 4 πορτοκάλια σαν σνακ και αν το κάναμε θα μας χόρταιναν, λόγω της στερεής τους σύστασης και των ινών που περιλαμβάνουν (δες περισσότερα σχετικά με τους χυμούς εδώ). Αλλά είναι πολύ εύκολο μια ζεστή καλοκαιρινή μέρα να πιούμε ένα χυμό για να ξεδιψάσουμε, ο οποίος όμως δε θα βοηθήσει στο να αισθανθούμε χορτάτοι. 

Επιπλέον, λόγω της ταχύτητας με την οποία τις καταναλώνουμε (π.χ. πίνοντας έναν καφέ ή έναν χυμό στο πόδι), δεν ενεργοποιούνται πλήρως οι μηχανισμοί ελέγχου της όρεξης.

Επίσης, πολλές φορές καθώς μοιάζουν με υγιεινές επιλογές, π.χ. smoothie με φρέσκα φρούτα, φυσικοί χυμοί, καφές με φυτικό γάλα, μπορεί να θεωρούμε ότι είναι «διαιτητικές» εναλλακτικές και να μην υπολογίζουμε το θερμιδικό τους φορτίο.

Κοινές πηγές υγρών θερμίδων στην καθημερινότητα:

• Καφές με προσθήκες, π.χ. γάλα, σιρόπια, αφρογάλα, ζάχαρη, κρέμες

• Χυμοί, φυσικοί ή συσκευασμένοι

• Smoothies, όσο περισσότερα υλικά, τόσο πιο αυξημένο το θερμιδικό φορτίο

• Ροφήματα σοκολάτας, milkshakes και γρανίτες

• Φυτικά ροφήματα, π.χ. «γάλα» αμυγδάλου, «γάλα» βρώμης με πρωτεΐνη κακάο και φρούτα

• Ροφήματα πρωτεΐνης, παρασκευασμένα με γάλα ή νερό

• Αναψυκτικά και energy drinks

• Γάλα και κεφίρ

• Αλκοόλ και cocktails

Για παράδειγμα:

Αν καταναλώνουμε μέσα στη μέρα 2-3 τέτοια ροφήματα, το ενεργειακό άθροισμα μπορεί να φτάσει ή να ξεπεράσει τις 500 θερμίδες, δηλαδή σχεδόν όσο ένα κανονικό γεύμα, χωρίς καν να το καταλάβουμε!

Προφανώς όμως, δεν είναι όλα τα ροφήματα «κακά». Βασικό ρόλο παίζει το πότε, πόσο και με ποιον στόχο τα καταναλώνουμε. Για παράδειγμα ένα σπιτικό smoothie μπορεί να είναι ιδανικό για ένα ενδιάμεσο σνακ ή ένα εύκολο πρωινό, εφόσον είναι σωστά ισορροπημένο και υπολογισμένο θερμιδικά. Αν όμως το καταναλώνουμε εκτός πλαισίου (π.χ. μετά από γεύμα ή χωρίς πείνα), τότε πιθανώς να δημιουργήσει θερμιδικό πλεόνασμα.

Πώς επηρεάζουν το βάρος μας;

Οι υγρές θερμίδες επηρεάζουν άμεσα το βάρος μας και μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση βάρους ή να εμποδίσουν σημαντικά την απώλεια βάρους — ειδικά αν δεν υπολογίζονται. Πολλοί άνθρωποι καταναλώνουν διάφορα ποτά και ροφήματα μέσα στη μέρα, θεωρώντας ότι είναι «διαιτητικά» ή μη γνωρίζοντας ότι είναι πλούσια σε θερμίδες με αποτέλεσμα να πιστεύουν ότι «δεν μετράνε» στην ενεργειακή πρόσληψη. Στην πραγματικότητα όμως μπορεί να αντιστοιχούν σε ένα ολόκληρο γεύμα θερμιδικά, όπως είδαμε. Σε μια διατροφική παρέμβαση με στόχο τον έλεγχο του βάρους, είναι σημαντικό επομένως να λαμβάνονται υπόψη ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα της ενεργειακής πρόσληψης.

Ειδικά το καλοκαίρι, που λόγω ζέστης είναι πολύ πιθανό να θέλουμε να πίνουμε δροσιστικά ροφήματα, θα πρέπει να έχουμε στο νου μας, ότι αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν θερμίδες, οι οποίες μπορεί να κυμαίνονται από ελάχιστες έως αρκετά αυξημένες, ανάλογα με τη σύστασή τους. Επομένως, αν επιθυμούμε να μη ξεφύγουμε θερμιδικά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και των διακοπών μας, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας και τις υγρές θερμίδες. Ιδιαίτερη προσοχή θα χρειαστεί να δοθεί στο αλκοόλ και τα cocktails που συνήθως η κατανάλωσή τους το καλοκαίρι είναι πιο συχνή για τους περισσότερους ανθρώπους. Λόγω της περιεκτικότητάς τους σε θερμίδες και αλκοόλ, μπορούν να επιβαρύνουν σημαντικά την ενεργειακή πρόσληψη — περισσότερα όμως για το θέμα αυτό θα αναλύσουμε σε επόμενο άρθρο.

Πώς να περιορίσουμε τις υγρές θερμίδες — ρεαλιστικά tips:

• Προτιμάμε καφέ και αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη ή με εναλλακτικά γλυκαντικά.

• Αντικαθιστούμε τους χυμούς με φρέσκα φρούτα.

• Αν θέλουμε smoothie, φτιάχνουμε σπιτικό, για να γνωρίζουμε ακριβώς τα υλικά που περιλαμβάνει και να μην επιβαρυνθούμε με περιττές θερμίδες.

• Αντί για αναψυκτικά, μπορούμε να επιλέξουμε παγωμένο τσάι χωρίς ζάχαρη, ιδανικά φτιαγμένο από εμάς.

• Αντί για ροφήματα πίνουμε περισσότερο νερό, το οποίο θα μπορούσε να είναι ανθρακούχο ή αρωματισμένο, π.χ. με μαστίχα ή με λεμόνι και μέντα ή με ginger και δυόσμο.