Όλοι έχουμε αναρωτηθεί αν μπορούμε να χάσουμε λίπος από συγκεκριμένες περιοχές του σώματός μας. Και ένας διαιτολόγος λαμβάνει αυτή την ερώτηση σχεδόν καθημερινά! «Τι μπορώ να κάνω για να χάσω λίπος κυρίως από τα πόδια μου;» ή «Τι μπορώ να φάω ώστε να ενισχύσω την απώλεια λίπους από την κοιλιά μου;» Τι ισχύει επομένως για το τοπικό αδυνάτισμα; Η αλήθεια είναι ότι το τοπικό αδυνάτισμα είναι ένας μύθος. Παρά τις πολλές διαφημίσεις και «μαγικές» λύσεις που κυκλοφορούν, δεν υπάρχει τρόπος να κάψουμε λίπος μόνο από μία περιοχή του σώματος με συγκεκριμένες ασκήσεις ή τροφές.
Ας δούμε λοιπόν τι πραγματικά συμβαίνει και πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε την απώλεια βάρους με έναν υγιή και ρεαλιστικό τρόπο.
Πώς λειτουργεί το αδυνάτισμα;
Αν θέλουμε να μειώσουμε το λίπος στο σώμα μας, το πρώτο βήμα είναι να κατανοήσουμε ότι δεν μπορούμε να επιλέξουμε από πού θα το χάσουμε. Η διαδικασία της καύσης λίπους συμβαίνει συνολικά, όχι τοπικά. Ο τρόπος για να το πετύχουμε είναι με τη δημιουργία θερμιδικού ελλείματος – δηλαδή, με το να καταναλώνουμε λιγότερες θερμίδες από αυτές που καίμε. Όταν συμβαίνει αυτό, ο οργανισμός μας για να μπορέσει να συνεχίσει να επιτελεί όλες τις λειτουργίες του χρησιμοποιεί το λίπος που υπάρχει αποθηκευμένο στο σώμα.
Πώς αποθηκεύεται το λίπος στο σώμα;
Το σώμα μας αποθηκεύει λίπος ως πηγή ενέργειας, αλλά το πού ακριβώς θα αποθηκευτεί επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες. Το λίπος αποθηκεύεται σε δύο βασικές μορφές:
• Υποδόριο λίπος: Βρίσκεται ακριβώς κάτω από το δέρμα και είναι το ορατό λίπος, π.χ. στην κοιλιά, στους μηρούς και στους γλουτούς.
• Σπλαχνικό λίπος: Βρίσκεται βαθύτερα στην κοιλιακή περιοχή, περιβάλλοντας τα εσωτερικά όργανα, και επηρεάζει την καρδιαγγειακή υγεία.
Η κατανομή του λίπους στο σώμα δεν είναι τυχαία, αλλά εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως:
Γενετική προδιάθεση
Η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο. Η κατανομή των λιποκυττάρων αλλά και η δυνατότητα διόγκωσής τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το γενετικό μας υλικό.
Φύλο – Ορμονικές επιδράσεις
• Στους άνδρες, η τεστοστερόνη τείνει να ευνοεί την αποθήκευση λίπους στην κοιλιά (σωματότυπος «μήλο»).
• Στις γυναίκες, τα οιστρογόνα προάγουν την αποθήκευση λίπους στους γλουτούς και τους μηρούς (σωματότυπος «αχλαδιού»).
• Με την εμμηνόπαυση, τα επίπεδα οιστρογόνων μειώνονται και το λίπος αρχίζει να μετατοπίζεται προς την κοιλιακή περιοχή, όπως στους άνδρες. Μελέτες έχουν δείξει ότι ακόμα και χωρίς να αυξηθεί το ποσοστό σωματικού λίπους μια γυναίκας, κατά την εμμηνόπαυση αλλάζει τελείως η κατανομή του και είναι ένας από τους βασικούς λόγους που γυναίκες στην εμμηνόπαυση αναφέρουν ότι «ξαφνικά απέκτησα κοιλιά, ενώ δεν είχα ποτέ στη ζωή μου!»
Επίπεδα στρες και ύπνου
Η κορτιζόλη, η ορμόνη του στρες, αυξάνει την αποθήκευση λίπους στην κοιλιακή περιοχή και ενισχύει την αντίσταση στην ινσουλίνη. Παράλληλα, η έλλειψη ύπνου διαταράσσει την ισορροπία των ορμονών που ελέγχουν την πείνα και τον κορεσμό, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη πρόσληψη θερμίδων.
Τρόπος ζωής και διατροφή
• Μια διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες και κορεσμένα λιπαρά ευνοεί τη συσσώρευση σπλαχνικού λίπους.
• Η καθιστική ζωή και η έλλειψη άσκησης ευνοούν περαιτέρω την αποθήκευση σωματικού λίπους.
Η σημασία της διατροφής: Το αρχικό βήμα για απώλεια βάρους
Η σωστή διατροφή είναι το κλειδί για οποιαδήποτε προσπάθεια αδυνατίσματος. Η κατανάλωση λιγότερων θερμίδων από αυτές που χρειαζόμαστε και η επιλογή τροφών οι οποίες είναι ισορροπημένες και υγιεινές είναι το πρώτο βήμα για την απώλεια λίπους.
Αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι ή/και τρόφιμα που μπορούν να ενισχύσουν το τοπικό αδυνάτισμα, η απώλεια βάρους και λίπους είναι ο βασικός παράγοντας που θα οδηγήσει στη μείωση λίπους από τα σημεία που επιθυμούμε. Εφόσον ο οργανισμός μας έχει λιποαποθήκες σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος, αυτές θα «κάψει» όταν ακολουθήσουμε ένα υποθερμιδικό διαιτολόγιο και μπούμε στη διαδικασία απώλειας βάρους!
Ειδικά για το κοιλιακό λίπος
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, το κοιλιακό ή σπλαχνικό λίπος είναι το λίπος που βρίσκεται γύρω ή και μέσα στα όργανα (π.χ. ήπαρ) της κοιλιακής χώρας. Το συγκεκριμένο είδος λίπους είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο και συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την αύξηση του κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων. Επιπλέον, πολύ συχνά συνοδεύεται από αντίσταση στην ινσουλίνη.
Τα άτομα που παρουσιάζουν αυξημένο σπλαχνικό λίπος, συστήνεται να βελτιώσουν άμεσα τις διατροφικές τους συνήθειες και να χάσουν βάρος για να μειώσουν τους πιθανούς κινδύνους. Το σπλαχνικό λίπος και η ακόλουθη αντίσταση στην ινσουλίνη επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από το αλκοόλ και τους υδατάνθρακες και συγκεκριμένα τους απλούς. Για το λόγο αυτό, σε αυτές τις περιπτώσεις συστήνεται αποφυγή της κατανάλωσης αλκοόλ και περιορισμός της πρόσληψης υδατανθράκων μέσα στην ημέρα, η οποί πρέπει να γίνεται με προσεκτική κατανομή. Επίσης συστήνεται η αποφυγή κατανάλωσης απλών υδατανθράκων, η προτίμηση κατανάλωσης προϊόντων ολικής άλεσης και χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη και οι σωστοί συνδυασμοί υδατανθράκων στα γεύματα.
Άσκηση: Ο συνεργάτης του αδυνατίσματος
Η άσκηση παίζει σημαντικό ρόλο στην καύση λίπους. Αν και οι τοπικές ασκήσεις (όπως οι κοιλιακοί για την κοιλιά) δεν μπορούν να κάψουν λίπος αποκλειστικά στην περιοχή αυτή, είναι εξαιρετικές για να ενδυναμώσουν τους μυς και να βελτιώσουν τη σιλουέτα μας. Ο συνδυασμός αερόβιας άσκησης με ενδυνάμωση είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μειώσουμε το συνολικό ποσοστό λίπους στο σώμα μας.
Η σημασία του ύπνου και της ανάπαυσης
Ένα από τα πιο παραμελημένα σημεία στο ταξίδι αδυνατίσματος είναι ο ύπνος. Κακή ποιότητα ύπνου ή αϋπνία μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά το μεταβολισμό μας και να αυξήσουν τα επίπεδα της κορτιζόλης, της ορμόνης του άγχους, η οποία ενδέχεται να αυξήσει το λίπος στην κοιλιακή περιοχή.
Μερικές ακόμα συμβουλές για απώλεια λίπους
• Διατηρήστε ισχυρές και υγιείς διατροφικές συνήθειες: Προτιμήστε φυσικά τρόφιμα και αποφύγετε τα επεξεργασμένα.
• Συνδυάστε αερόβια άσκηση και ενδυνάμωση για καλύτερα αποτελέσματα.
• Βεβαιωθείτε ότι έχετε επαρκή και ποιοτικό ύπνο.
• Εστιάστε στην υγεία και την ευεξία σας, και όχι μόνο στο βάρος ή στην εμφάνιση.
Η ιδέα του τοπικού αδυνατίσματος είναι μια παγίδα που πολλοί πέφτουν μέσα. Αν και είναι φυσικό να θέλουμε να μειώσουμε το λίπος από συγκεκριμένες περιοχές, η πραγματικότητα είναι ότι η υγιής και ισχυρή προσέγγιση για την απώλεια λίπους είναι η συνολική μείωση του σωματικού λίπους μέσω σωστής διατροφής, άσκησης και άλλων υγιεινών συνηθειών.
Προσπαθήστε να απολαύσετε τη διαδικασία και μην επικεντρώνεστε μόνο στον αριθμό της ζυγαριάς. Το σώμα σας είναι μοναδικό και αξίζει να το φροντίσετε με αγάπη και σεβασμό.