Πείνα vs λιγούρα

• χαμηλή ενέργεια ή κόπωση

• έλλειψη συγκέντρωσης

• ζάλη, πονοκέφαλο ή ευερεθιστότητα

Η πείνα ικανοποιείται εύκολα με ένα κανονικό γεύμα ή ένα σνακ. Μετά το φαγητό, το σώμα μας νιώθει κορεσμό, ηρεμεί και νιώθουμε ικανοποιημένοι.

Λιγούρα: Η "επιθυμία μεταμφιεσμένη σε πείνα"

Αντίθετα, η λιγούρα είναι ψυχολογική. Δε βασίζεται στις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού, αλλά στις επιθυμίες του μυαλού – συχνά με συναισθηματικό υπόβαθρο. Εμφανίζεται ξαφνικά και απότομα, και συνήθως έχει «προσωπικότητα»: θέλουμε κάτι συγκεκριμένο, π.χ. σοκολάτα, μπισκότα, πατατάκια.

Συχνά, η λιγούρα είναι αποτέλεσμα:

• συναισθημάτων (π.χ. άγχος, πλήξη, θλίψη, θυμός)

• εξωτερικών ερεθισμάτων (π.χ. διαφήμιση, μυρωδιές)

• συνηθειών (π.χ. πάντα τρώω κάτι γλυκό μετά το φαγητό)

Το πρόβλημα είναι ότι η λιγούρα συχνά οδηγεί σε υπερφαγία ή τύψεις, ειδικά αν χρησιμοποιείται επαναλαμβανόμενα ως μηχανισμός αντιμετώπισης συναισθημάτων.

Πώς τα ξεχωρίζουμε;

Μία απλή ερώτηση μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε τη διαφορά:

«Θα έτρωγα τώρα ένα μήλο ή ένα βραστό αυγό;»

Αν ναι → μάλλον είναι πείνα.

Αν όχι → πιθανότατα είναι λιγούρα.

Επιπλέον, σκεφτείτε:

Ερώτηση Πείνα Λιγούρα

Ήρθε σταδιακά; ✅ Ναι ❌ Όχι (είναι ξαφνική)

Νιώθω σωματικά συμπτώματα; ✅ Ναι ❌ Όχι

Έχω ανάγκη για συγκεκριμένο φαγητό; ❌ Όχι ✅ Ναι (κάτι συγκεκριμένο)

Νιώθω καλύτερα μετά το φαγητό; ✅ Ναι ❌ Μάλλον όχι (ακολουθούν τύψεις ή ενόχληση)

Αυτό σημαίνει πως, αν και είναι πολύτιμα για την υγεία μας, μπορούν να συμβάλουν στην πρόσληψη παραπάνω θερμίδων αν δεν καταναλώνονται σε μέτρο. Για παράδειγμα 50 γραμμάρια από σπιτικό φυστικοβούτυρο χωρίς ζάχαρη μπορεί να ξεπερνούν τις 300 θερμίδες! Επομένως, μην παρασύρεστε όσον αφορά την κατανάλωση υγιεινών τροφίμων. Όλα έχουν σημασία: η ποιότητα, η ποσότητα και το πλαίσιο μέσα στο οποίο καταναλώνονται. Αν στόχος είναι η απώλεια βάρους, είναι σημαντικό το συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο. Η «ποιότητα» τροφής δεν μπορεί από μόνη της να το εξισορροπήσει.

Γιατί είναι σημαντικό να τα διαχωρίζουμε;

Είναι σημαντικό να μπορούμε να διαχωρίζουμε την πείνα από τη λιγούρα, γιατί αυτό μας βοηθά να ανταποκρινόμαστε καλύτερα στις πραγματικές ανάγκες του σώματός μας. Όταν τρώμε επειδή πεινάμε, καλύπτουμε μια βιολογική ανάγκη και δίνουμε ενέργεια στον οργανισμό μας. Όταν όμως καταναλώνουμε φαγητό για να καλύψουμε ψυχολογικές ανάγκες – όπως το άγχος, η πλήξη ή η συνήθεια – ενδέχεται να οδηγηθούμε σε υπερκατανάλωση, τύψεις και έναν φαύλο κύκλο ανισορροπίας. Η συνειδητοποίηση αυτής της διαφοράς είναι το πρώτο βήμα για μια πιο υγιή σχέση με το φαγητό και με τον εαυτό μας, ενώ αποτελεί και βασικό εργαλείο για τον καλύτερο έλεγχο του βάρους. Μαθαίνοντας να τρώμε με βάση την πείνα και όχι τη λιγούρα, μειώνουμε την πιθανότητα να φάμε παραπάνω απ’ όσο χρειαζόμαστε, υποστηρίζοντας έτσι πιο σταθερά και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα στην προσπάθειά μας.

Αν έχετε εντοπίσει ότι αρκετά συχνά καταναλώνετε φαγητό με βάση το συναίσθημα, τότε το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσετε την πραγματική αιτία και το αντίστοιχο συναίσθημα που σας πυροδοτεί τις λιγούρες. Είναι το άγχος, η στεναχώρια, η μοναξιά, η πλήξη, το τέλος μιας δύσκολης και κουραστικής ημέρας; Αναρωτηθείτε: «Τι πραγματικά χρειάζομαι αυτή τη στιγμή;» Η αναγνώριση αυτής της εσωτερικής ανάγκης είναι καθοριστική και, σε πολλές περιπτώσεις, η παρατήρηση αυτών των μοτίβων – συχνά με τη βοήθεια ενός ειδικού ψυχικής υγείας – μπορεί να φέρει σημαντική βελτίωση, αλλά και να οδηγήσει σταδιακά στην εξάλειψη αυτών των συμπεριφορών. Είναι σημαντικό να έχουμε ρεαλιστικές προσδοκίες: η αλλαγή δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Χρειάζονται χρόνος, προσπάθεια, επιμονή και κυρίως επανάληψη για να «σπάσουμε» τον κύκλο του ασυναίσθητου τσιμπολογήματος και να υιοθετήσουμε πιο συνειδητές, ισορροπημένες συνήθειες. Με μικρά βήματα και υπομονή, είναι απολύτως εφικτό.