Embedded Files
Πολύ συχνά, τα άτομα που ακολουθούν ένα πρόγραμμα διατροφής επιθυμούν να έχουν ένα «cheat meal» ή ακόμα και μια «cheat day». Το λεγόμενο cheat meal/day (ή free meal/day ή ελεύθερο γεύμα/μέρα) είναι μια τακτική που χρησιμοποιείται συχνά σε προγράμματα διατροφής, επιτρέποντας ένα πιο ελεύθερο γεύμα ή ακόμα και μια ολόκληρη ημέρα χωρίς διατροφικούς περιορισμούς. Μπορεί όμως να είναι όντως βοηθητικό ή τελικά σαμποτάρει την προσπάθεια μας;
Τι είναι το cheat meal/day;
Το cheat meal/day είναι ένα γεύμα ή μια ολόκληρη ημέρα αντίστοιχα όπου απολαμβάνουμε κάτι που συνήθως αποφεύγουμε στην καθημερινή μας διατροφή. Δε σημαίνει υπερφαγία ή ανεξέλεγκτη κατανάλωση φαγητού, αλλά μια συνειδητή επιλογή απόλαυσης. Για να μπορέσει, επομένως, να ενταχθεί σαν ένα κομμάτι μιας ισορροπημένης διατροφής, χρειάζεται προσοχή στο πώς το αντιμετωπίζουμε.
Όλα ξεκινούν βέβαια από το πώς αντιμετωπίζουμε την καθημερινή μας διατροφή και τη στάση μας απέναντι στη «δίαιτα». Όταν απλώς και μόνο η λέξη «δίαιτα» μας δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα, καθώς στο μυαλό μας ισοδυναμεί με στέρηση, καταπίεση, άγχος και περιορισμό, τότε ήδη έχουμε ξεκινήσει από λάθος αφετηρία. Αν βλέπουμε τη διατροφή μας σαν ένα αυστηρό πλάνο που ακολουθούμε με ανυπομονησία μέχρι τη στιγμή που θα έρθει το cheat meal, τότε μάλλον το ελεύθερο γεύμα θα λειτουργήσει αντίθετα από τον στόχο μας και μπορεί ακόμη και να επιδεινώσει τη σχέση μας με το φαγητό.
Η διατροφή μας δεν πρέπει να είναι μια διαρκής μάχη μεταξύ στέρησης και υπερβολής. Αντί να την αντιμετωπίζουμε σαν μια προσωρινή κατάσταση που ακολουθούμε μέχρι να φτάσουμε σε έναν στόχο, θα ήταν πιο ωφέλιμο να τη βλέπουμε ως έναν τρόπο ζωής που μας ταιριάζει και μας κάνει να νιώθουμε καλά. Ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο δεν χρειάζεται ακραίους περιορισμούς ούτε «ελεύθερες μέρες» για να είναι αποτελεσματικό. Όταν υιοθετούμε μια προσέγγιση που μας επιτρέπει να απολαμβάνουμε όλα τα τρόφιμα με μέτρο, χωρίς τύψεις και χωρίς στερήσεις, τότε η σχέση μας με το φαγητό γίνεται πιο υγιής και βιώσιμη.
Τα μειονεκτήματα του cheat meal/day
• Μπορεί να οδηγήσει σε υπερφαγικά επεισόδια
Όταν περιορίζουμε αυστηρά τη διατροφή μας και περιμένουμε το cheat meal ως «ανταμοιβή», υπάρχει κίνδυνος να το παρακάνουμε. Ένα απλό ελεύθερο γεύμα μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε υπερβολική κατανάλωση φαγητού, καθώς το μυαλό μας μπαίνει σε μια νοοτροπία «τρώω τώρα γιατί αύριο ξανά στέρηση».
Αυτό ενισχύει έναν φαύλο κύκλο όπου οι περιορισμοί ακολουθούνται από υπερκατανάλωση φαγητού, δημιουργώντας μια αρνητική σχέση με το φαγητό και το σώμα μας.
• Δημιουργεί τη νοοτροπία του «όλα ή τίποτα»
Όταν χωρίζουμε τα τρόφιμα σε «καλά» και «κακά», καταλήγουμε να αισθανόμαστε ενοχές κάθε φορά που τρώμε κάτι «εκτός πλάνου». Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική φόρτιση γύρω από το φαγητό και σε φαύλους κύκλους στέρησης και υπερβολής.
• Ενισχύει τη δαιμονοποίηση τροφών
Όταν χαρακτηρίζουμε κάποια φαγητά ως «απαγορευμένα» και τα καταναλώνουμε μόνο κατά τη διάρκεια του cheat meal, δημιουργούμε μια ανθυγιεινή νοοτροπία γύρω από τη διατροφή μας. Αντί να βλέπουμε το φαγητό ως μέσο θρέψης και απόλαυσης, το χωρίζουμε σε «καλό» και «κακό», με αποτέλεσμα να αισθανόμαστε ενοχές κάθε φορά που τρώμε κάτι εκτός του «εγκεκριμένου» μας πλάνου.
Μακροπρόθεσμα, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια διαταραγμένη σχέση με το φαγητό, όπου αντί να τρώμε ισορροπημένα, περνάμε από φάσεις αυστηρής διατροφής σε φάσεις ανεξέλεγκτης κατανάλωσης.
• Επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία μας
Εάν βασίζουμε τη διατροφή μας στην προσμονή του «ελεύθερου γεύματος», τότε είναι δύσκολο να διατηρήσουμε έναν υγιή τρόπο ζωής μακροπρόθεσμα. Πολλοί αισθάνονται τύψεις και ενοχές μετά από ένα ελεύθερο γεύμα, ειδικά αν καταναλώσουν μεγάλες ποσότητες φαγητού. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προσπάθειες αντιστάθμισης της αυξημένης πρόσληψης θερμίδων (π.χ. υπερβολική άσκηση ή ακόμη πιο αυστηρή διατροφή τις επόμενες μέρες), κάτι που ενισχύει τη διαταραγμένη σχέση με το φαγητό.
Αντί να απολαμβάνουμε τη διατροφή μας ως μέρος ενός ισορροπημένου τρόπου ζωής, καταλήγουμε να κινούμαστε μεταξύ περιορισμού και υπερβολής, γεγονός που δεν είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα.
Ποια είναι η ισορροπημένη προσέγγιση απέναντι στη δίαιτα;
• Ενσωματώνουμε μικρές απολαύσεις στο διαιτολόγιό μας
Αντί να στερούμαστε για πολλές ημέρες και μετά να «ανταμείβουμε» τον εαυτό μας με ένα cheat meal, μπορούμε να ενσωματώσουμε μικρές απολαύσεις στην καθημερινότητά μας. Για παράδειγμα, αν αγαπάμε τη σοκολάτα, μπορούμε να την απολαμβάνουμε με μέτρο ως κομμάτι του διαιτολογίου μας, χωρίς να περιμένουμε μια συγκεκριμένη μέρα για να το κάνουμε.
• Σταματάμε να χαρακτηρίζουμε το φαγητό ως «καλό» και «κακό»
Κάθε τρόφιμο έχει τη θέση του σε μια ισορροπημένη διατροφή. Δεν χρειάζεται να αισθανόμαστε ενοχές επειδή φάγαμε ένα μπέργκερ ή ένα κομμάτι πίτσα. Αυτό που έχει σημασία είναι η συνολική εικόνα της διατροφής μας, όχι ένα μεμονωμένο γεύμα.
• Ακούμε το σώμα μας
Η πείνα και ο κορεσμός είναι φυσιολογικά σήματα που μας βοηθούν να τρώμε σύμφωνα με τις ανάγκες μας. Αντί να τρώμε υπερβολικά σε ένα cheat meal επειδή «επιτρέπεται», μπορούμε να μάθουμε να αναγνωρίζουμε πότε πραγματικά πεινάμε και πότε έχουμε χορτάσει.
Έχει πλεονεκτήματα το cheat meal/day;
Όπως αναφέρθηκε και πιο πριν όταν αντιμετωπίζουμε τη δίαιτα σαν ένα μέσο για να βελτιώσουμε την υγεία, την ψυχολογία μας, αλλά και να υιοθετήσουμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής μακροπρόθεσμα, τότε το cheat meal/day μπορεί να έχει αρκετά θετικά αποτελέσματα!
• Ψυχολογική αποφόρτιση
Βοηθάει στη μείωση του άγχους που μπορεί να σχετίζεται με το κομμάτι της προετοιμασίας του φαγητού και επιφέρει την απαραίτητη ψυχολογική χαλάρωση που απαιτείται για την προσπάθειά μας.
• Αύξηση της συμμόρφωσης στο πλάνο διατροφής
Ένα πιο ελεύθερο γεύμα μας βοηθά στο να μη νιώθουμε στέρηση και άρα να διατηρούμε το διαιτολόγιό μας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
• Ενίσχυση του μεταβολισμού
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι μια μικρή αύξηση θερμίδων μπορεί να επιβραδύνει την αντισταθμιστική πτώση του μεταβολισμού, λόγω της παρατεταμένης μείωσης θερμίδων που εφαρμόζεται κατά την προσπάθεια απώλειας βάρους.
• Δεν περιορίζει την κοινωνική μας ζωή
Ως κοινωνικά όντα, η ευελιξία του να ευχαριστηθούμε ένα γεύμα με αγαπημένα μας πρόσωπα, χωρίς άγχος είναι βασικό κομμάτι μιας ισορροπημένης στάσης απέναντι στο φαγητό!
Τελικά, το cheat meal/day βοηθά ή όχι;
Εξαρτάται από τον τρόπο που το προσεγγίζουμε! Όταν γίνεται με έλεγχο και επίγνωση, μπορεί να ενταχθεί σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής χωρίς αρνητικές συνέπειες και ακόμα και να ενισχύσει την προσπάθειά μας για τήρηση ενός ισορροπημένου διαιτολογίου. Αν όμως οδηγεί σε υπερβολές και αρνητική σχέση με το φαγητό, ίσως είναι προτιμότερο να ακολουθούμε μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση χωρίς στερήσεις.
Επειδή, όπως ήδη αναφέρθηκε, το cheat meal/day επιδρά κατά βάση στην ψυχολογία μας, καλό θα είναι η συχνότητά του να διαμορφώνεται ανάλογα με το πόσο συχνά νιώθουμε ότι το έχουμε πραγματικά ανάγκη ανάλογα με τη φάση της δίαιτας που βρισκόμαστε, σε συνεννόηση πάντοτε με το διαιτολόγο – διατροφολόγο μας!
Page updated
Google Sites
Report abuse